ឡុង មរកត នៃ អង្គការ សត្វព្រៃ និងរុក្ខជាតិអន្តរជាតិ - កម្ពុជា/ Morokot Long of Fauna and Flora International - Cambodia
Morokot Long of Fauna and Flora International - Cambodia with a monitor lizard
តើអ្នកជានរណា ហើយ តើអ្នកកំពុងធ្វើអ្វីសម្រាប់ការអភិរក្សធម្មជាតិនៅកម្ពុជា?
ខ្ញុំឈ្មោះ មរកត ឬ ម៉ូហ្សា។ ខ្ញុំបានបញ្ចប់ការសិក្សាពីសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្រ្តកម្ពុជា (PUC) ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្របរិស្ថាន។ បច្ចុប្បន្ន ខ្ញុំកំពុងធ្វើការឱ្យកម្មវិធីអភិរក្សឆ្នេរសមុទ្រ និងជម្រករុក្ខជាតិក្នុងសមុទ្រនៅកម្ពុជា នៃអង្គការ សត្វព្រៃ និងរុក្ខជាតិអន្តរជាតិ - កម្ពុជា (FFI)។ តួនាទីរបស់ខ្ញុំគឺជាជំនួយការ នៃការស្រាវជ្រាវជីវរូបសមុទ្រ។ ខ្ញុំចំណាយពេលភាគច្រើនធ្វើការក្នុងវិស័យនេះ។ ការងាររបស់ខ្ញុំគឺធ្វើការអង្កេតតាមដាន រួមទាំងការប្រមូលទិន្នន័យ និងការគូសផែនទីនៃជម្រកសត្វសមុទ្រ ដូចជា ផ្កាថ្ម និងស្មៅសមុទ្រ ដែលលាតសន្ធឹងតាមកោះ និងតំបន់ឆ្នេរនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ការងារនេះតម្រូវឱ្យ មុជទឹកនៅក្នុងសមុទ្រនិង ច្រមុជទឹក និងចំណាយពេលជាច្រើននៅលើទូក នៅក្នុងទឹក និងក្រោមពន្លឺថ្ងៃ ដែលធ្វើឱ្យវាក្លាយជាការងារដែលខ្ញុំចូលចិត្តធ្វើបំផុត។ ខ្ញុំជាស្ត្រីខ្មែរម្នាក់ក្នុងចំណោមស្ត្រីខ្មែរមួយចំនួនតូចដែលកំពុងធ្វើការក្នុងវិស័យនេះ។ ក្នុងនាមជាស្ត្រីដែលធ្វើការនៅលើទឹក គឺពិតជាលំបាកណាស់។ ប៉ុន្តែខ្ញុំស្រលាញ់ការងារនេះ ហើយខ្ញុំស្រលាញ់អ្វីដែលខ្ញុំកំពុងធ្វើ។ ទីបំផុត ខ្ញុំក៏ជាអ្នកថតរូបក្រោមទឹក ផងដែរ ហើយអ្នកអាចឃើញរូបភាពរបស់ខ្ញុំនៅទីនេះ។
Who are you and what are you doing for conservation in Cambodia?
My name is Morokot or Mozza. I graduated from Pannasastra University of Cambodia (PUC) in Environmental Science. Currently, I am working for the Coastal and Marine Conservation Programme of Fauna and Flora International in Cambodia (FFI). My role is a research Assistant of marine biophysical research. I spend most of my time working in the field. My job is to conduct monitoring surveys including collecting data and mapping of marine habitat such as coral reef and seagrass that extend along islands and coastal areas of Cambodia. This job requires scuba diving and snorkeling and spending lots of time on the boat, in the water and in the sun, which makes it my favorite job I have ever wanted to do. I am one of the few Cambodian women who is working in this field. Being a woman who works in the field on the water is quite challenging. But I love this job and I love what I'm doing. Finally, I am also an underwater photographer and you can see my pictures here.
តើដំបូង អ្វីដែលជំរុញទឹកចិត្តអ្នកឱ្យចូលរួមក្នុងការ ការពារបរិស្ថាន?
ខ្ញុំបានកើតនៅទីជនបទ ដែលពោរពេញដោយធម្មជាតិ និងបរិស្ថានបៃតងនៅជុំវិញ។ ដំបូងឡើយ ខ្ញុំចង់ក្លាយជាឱសថការី ឬគ្រូពេទ្យជំនាញផ្នែកសើស្បែក។ ប៉ុន្តែកាលពីឆ្នាំ ២០១៥ ពេលខ្ញុំទៅលេងសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅលើកដំបូង ខ្ញុំបានឃើញសត្វនៅក្នុងទ្រុង។ មានបុរសម្នាក់ដែលធ្វើការនៅក្នុងសួនសត្វនោះ បានពន្យល់ខ្ញុំអំពីមូលហេតុ ដែលសត្វទាំងនោះបានទៅនៅក្នុងសួនសត្វពីការជួញដូរសត្វព្រៃខុសច្បាប់។ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ក្តុកក្តួល។ ដូច្នេះហើយបានជាខ្ញុំជ្រើសរើសយកការសិក្សាផ្នែក វិទ្យាសាស្ត្របរិស្ថានសម្រាប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្ររបស់ខ្ញុំ។ បន្ទាប់មក ខ្ញុំបានធ្វើការស្ម័គ្រចិត្តជាមួយ កម្មវិធី Free the Bears ក្នុងសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅ។ ក្នុងឆ្នាំ 2019 ខ្ញុំបានឆ្លងកាត់ភាពភ័យខ្លាច និងការបាក់ទឹកចិត្ត។ មិត្តភក្តិរបស់ខ្ញុំបានអញ្ជើញខ្ញុំឱ្យទៅដើរលេង និងបោះជំរុំជាមួយពួកគេ។ ពេលនៅក្នុងព្រៃ ខ្ញុំបានទទួលការបំផុសគំនិតជាច្រើនពីធម្មជាតិ ហើយបានដឹងថា មនុស្សយើង មិនបានអោយតម្លៃភាពស្រស់ស្អាត និងគុណសម្បត្តិនៃធម្មជាតិឡើយ។ យើងបានឆ្លងហួសដែនកំណត់ ដោយបានបំផ្លាញធម្មជាតិ និងសត្វព្រៃ។ ទាំងនេះ បានជំរុញទឹកចិត្តរបស់ខ្ញុំក្នុងការងារអភិរក្សសត្វព្រៃកាន់តែខ្លាំងឡើង។
What first inspired you to get involved in protecting the environment?
I was born in the countryside where I was surrounded by nature and a green environment. But at first I want to become a pharmacist or dermatologist. But around 2015, when I first visited the zoo in Phnom Tamao, I saw animals in the enclosures. There was a guy who worked in the zoo who explained to me about how those animals ended up in the zoo from the illegal wildlife trade. I felt overwhelmed. So I chose Environmental Science as my bachelor degree. After that, I volunteered with Free the Bears in the Awareness program in Phnom Tamao Zoo. In 2019, I went through anxiety and depression. My friends invited me to go hiking and camping with them. While in the forest, I got so much inspiration from nature and realized that we, humans, have underrated the beauty and advantages of nature. We have been crossing lines by destroying nature and wildlife. This drives my passion of working in wildlife conservation even more.
Barrel Sponge photograph by Morokot
អ្វីដែលទាក់ទាញអ្នកឱ្យធ្វើការជាមួយសត្វព្រៃសមុទ្ររបស់កម្ពុជា?
ខ្ញុំកើតនៅខេត្តបាត់ដំបង ដែលមានចំងាយ ឆ្ងាយពីសមុទ្រ។ ខ្ញុំមិនដឹងពីរបៀបហែលទឹកទេ ហើយខ្ញុំខ្លាចលំហទឹក។ ប៉ុន្តែ មាគ៌ារបស់ខ្ញុំបានដើរខុសទាំងស្រុង។ ប្រហែលក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ 2020 ខ្ញុំបានទៅលេងកោះ អាចម៏សេះ ដែលអង្គការអភិរក្សសមុទ្រកម្ពុជា (MCC) មានមូលដ្ឋាននៅទីនោះ ។ វាជាកោះតូចមួយក្នុងខេត្តកំពត ជិតព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម។ ពួកគាត់ បានបង្រៀនខ្ញុំពីរបៀបហែលទឹក ច្រមុជទឹក និងសាកល្បងមុជទឹកនៅបាតសមុទ្រ។ វាជាលើកដំបូងបំផុតដែលខ្ញុំបានឃើញផ្កាថ្ម និង ត្រីមេអំបៅ
ហែលដោយសេរី នៅក្នុងជម្រកធម្មជាតិរបស់វា។ បុគ្គលិក MCC បានពន្យល់ខ្ញុំអំពីជីវិតក្នុងសមុទ្រ ទីជម្រករបស់វា សារៈសំខាន់របស់រា សម្រាប់យើង និងការគំរាមកំហែងរបស់សត្វទាំងនោះ ។ បន្ទាប់ពីខ្ញុំ ត្រឡប់មកពីដំណើរកម្សាន្តនោះ ខ្ញុំបានស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៀតអំពីការអភិរក្សសមុទ្រ ជាពិសេសគឺនៅ កម្ពុជា។ នោះហើយជាពេលដែលខ្ញុំដឹងថា មិនត្រឹមតែធនធានធម្មជាតិនៅលើដីដែលមានសារៈសំខាន់និង ស្ថិតនៅក្រោមសម្ពាធប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏មាននៅក្នុងមហាសមុទ្រផងដែរ។
What attracted you to working with Cambodia’s marine wildlife?
I was born in Battambang, far away from the Sea. I didn't even know how to swim and I feared open water. But my path has turned completely different. Around October of 2020, I visited Koh Ach Seh where Marine Conservation Cambodia (MCC) is based. It's a small island in Kampot close to the Cambodia-Vietnam border. They taught me how to swim, snorkel, and try scuba diving. It was the very first time I saw coral and butterfly fishes swimming freely in their natural habitat. MCC staff explained to me about marine life, its habitats, how it is so important to us, and its threats. After I came back from that trip, I did some more research about marine conservation, particularly in Cambodia. That was when I realized that not just terrestrial natural resources are important and under pressure but also the ocean.
Morokot diving.
តើអ្វីជាការគំរាមកំហែងខ្លាំងបំផុតចំពោះប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីសមុទ្ររបស់កម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ហើយតើ FFI បានការពារដោយរបៀបណា?
មានការគម្រាមកំហែងជាច្រើនចំពោះប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីសមុទ្រ ទាំងធម្មជាតិ និងបុព្វហេតុធម្មជាតិ ដូចជាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ការបំពុលប្លាស្ទីក សំណាញ់ខ្មោច វិធីសាស្រ្តនេសាទដែលបំផ្លិចបំផ្លាញ (សំណាញ់រុញ សំណាញ់លូនបាតដី រំសេវឌីណាមិក សារធាតុគីមី...) និង ការអភិវឌ្ឍ/ការជីកយករ៉ែតាមឆ្នេរសមុទ្រ។ កម្មវិធីអភិរក្សសមុទ្ររបស់អង្គការ FFI ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ 2012។ ពួកគេបានធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាលដើម្បីគាំទ្រសហគមន៍នេសាទ (CFi) ដើម្បីលើកកម្ពស់ការនេសាទប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងផ្សព្វផ្សាយការយល់ដឹងអំពីច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃការនេសាទខុសច្បាប់។ លើសពីនេះ ពួកគេក៏បានគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍតំបន់ការពារសមុទ្រក្នុងខេត្តកោះកុង និងខេត្តព្រះសីហនុផងដែរ។ FFI ក៏ធ្វើការទៅលើ ការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីប្រភេទសត្វសមុទ្រដែលជិតផុតពូជ និងគំរាមកំហែង ដូចជាសេះសមុទ្រ និងអណ្តើកសមុទ្រ។ ពួកគេក៏មានក្រុមផ្លាស្ទិកសមុទ្រដែលកំពុងស្រាវជ្រាវផ្លាស្ទិកនៅក្នុងសមុទ្រនៅតំបន់ឆ្នេរនៃប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។
What are the greatest threats to Cambodia’s marine ecosystems today and how is FFI protecting them?
There are many threats to marine ecosystems both natural and anthropogenic such as climate change, plastic pollution, ghost net, destructive fishing methods (pushed net, bottom trawling, dynamite, cyanide...), and coastal landfilling/development. FFI's marine conservation programme was established in 2012. They have been working with the government to support Fishing Communities (CFi) to promote sustainable fishing and spread awareness of constitutional law of illegal fishing. What's more, they also supported the development of Marine Protected Areas in Koh Kong and Preah Sihanouk. FFI also works on raising awareness of endangered and threatened marine species, such as the seahorse and sea turtle. They also have a marine plastic team that is researching marine plastic in the coastal areas of Cambodia.
Nudibrach photographed by Morokot.
អ្នកក៏ចូលរួមជាមួយកម្មវិធី YouthAGE សូមប្រាប់យើងបន្ថែមអំពីការងារនោះ។ ហេតុអ្វីបានជាអ្នក ជួយក្នុងការចាប់ផ្តើមកម្មវិធី ហើយតើវាកំពុងធ្វើអ្វីខ្លះ?
កម្មវិធី YouthAGE ត្រូវបានកាត់ពាក្យឲ្យខ្លីពីពាក្យពេញ Youth Action for Green Environment ដែលមានន័យថា សកម្មភាពយុវជនដើម្បីបរិស្ថានបៃតង។ វាជាក្លឹបយុវជនស្ម័គ្រចិត្តមួយដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 2019 ដោយក្រុមនិស្សិត និងអតីតនិស្សិតផ្នែក វិទ្យាសាស្ត្របរិស្ថាននៃ សកលវិទ្យាល័យ បញ្ញាសាស្រ្ត ដោយមានការគាំទ្រពី ឯកឧត្តម សាយ សំអាល់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន និង លោកស្រីបណ្ឌិត ហាក់ ដាណែត និង លោកបណ្ឌិត ស៊ិន ម៉េងស្រ៊ុន អនុប្រធានជាន់ខ្ពស់នៃសកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្រ្ត។ គោលបំណងទូទៅរបស់កម្មវិធី YouthAGE គឺដើម្បីបង្កើតឱកាសសម្រាប់យុវជនទាំងអស់នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីទទួលបានចំណេះដឹង និងជំនាញក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាបរិស្ថាន និងលើកកម្ពស់សមត្ថភាពពួកគេ ក្នុងការរួមចំណែកប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ការការពារបរិស្ថាន និងខិតខំប្រឹងប្រែងអភិរក្សសត្វព្រៃនៅកម្ពុជា។ យើងដឹកនាំគម្រោងដូចជា ការធ្វើ Education Day Out ដែលយើងបានជួយសម្របសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើរកម្សាន្តរបស់សាលា សម្រាប់និស្សិតឆ្នាំទី១ មកពីជំនាញផ្សេងៗ ដើម្បីទៅ មជ្ឈមណ្ឌល និងតំបន់អភិរក្សសត្វព្រៃផ្សេងៗ និង សកម្មភាពទាក់ទងនឹងបរិស្ថានផ្សេងទៀត។ គម្រោងនេះមានគោលបំណងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីការអភិរក្ស និងបរិស្ថានដល់យុវជន និងនិស្សិត ជាពិសេសសម្រាប់អ្នកដែលមិនបានសិក្សា ឬធ្វើការក្នុងវិស័យនេះ។
យើងក៏មានគម្រោងផ្សេងៗទៀតដូចជា ការផលិតវីដេអូទំនាក់ទំនង ការស្ទង់មតិតាមតំបន់ និងការស្រាវជ្រាវ។ នៅក្នុងសាកលវិទ្យាល័យរបស់យើង មុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្របរិស្ថានគឺតូចណាស់។ ដូច្នេះការផ្សព្វផ្សាយអំពីមុខវិជ្ជានេះ និង ការទទួលបានសិស្ស និងយុវជនកាន់តែច្រើនចូលរួមក្នុងការការពារបរិស្ថាន និងអភិរក្សសត្វព្រៃនេះ ក៏ជាគោលបំណងសំខាន់មួយនៃក្លឹបនេះផងដែរ។ ដូច្នេះ នរណាក៏បាន អាចជាផ្នែកមួយនៃក្រុមរបស់យើងដោយការចូលរួមស្ម័គ្រចិត្តជាមួយយើង។ យើងទាំងអស់គ្នានៅក្នុង កម្មវិធី YouAGE មានការងារពេញម៉ោងផ្សេងទៀត។ យើងអាចចូលរួមជា ពេលវេលាទំនេរផ្ទាល់ខ្លួនរបស់យើងដើម្បីស្ម័គ្រចិត្តនិងធ្វើការឱ្យក្លឹប។ ដូច្នេះរាល់ពេលដែលយើងធ្វើគម្រោងណាមួយ យើងនឹងសុំអ្នកស្ម័គ្រចិត្តមកជួយយើង។ យើងក៏បានបើកចំហ និងមានឆន្ទៈក្នុងការធ្វើគម្រោងមូលនិធិដែលពាក់ព័ន្ធនានាផងដែរ។ យើងក៏ចង់ផ្សារភ្ជាប់ និងសហការជាមួយបណ្តាញផ្សេងទៀតដែលមានចំណាប់អារម្មទៅវិញទៅមក។
Education Day Out with YouthAGE
You are also involved with YouthAGE, tell us more about that work. Why did you help start the program, and what is it doing?
YouthAGE is shortened from Youth Action for Green Environment. It is a voluntary youth club that was established in November 2019 by a group of students and alumni of the Environmental Science Program of PUC, with support from H.E Say Samal, Minister of Environment, Dr. Hak Danet, and Dr. Sin Meng Srun, Senior Vice-President of PUC. The general purpose of YouthAGE is to create opportunities for all youth across Cambodia to acquire knowledge and skills in environmental problem solving, and empower them to effectively contribute their capacity in promoting sustainable development, environmental protection and wildlife conservation efforts in Cambodia. We lead projects such as Education Day Out where we facilitate school tours for year one students from diverse majors to wildlife conservation centers and sites, and other environmental related activities. This project aims to raise awareness about conservation and the environment to youth and students especially for those who don't study or work in this field.
We also have other projects such as communication video production, conducting field surveys, and research. In our University, the Environmental Science major is very small. So promoting this major and getting more students and youths involved in environmental protection and wildlife conservation is also one of the main purposes of this club. So anyone can be a part of our team by volunteering with us. All of us in YouAGE have other, full-time jobs. We can only contribute our personal free time to volunteer and work for the club. So everytime we conduct any project, we would ask for volunteers to help us. We are also open and willing to conduct any related funding projects. We would also like to be connected and collaborate with other networks with mutual interest.
Christmas tree worm photographed by Morokot.
តើអ្នកកំពុងធ្វើការលើអ្វីបច្ចុប្បន្ន ?
ខ្ញុំត្រឡប់មកធ្វើការនៅតាមតំបន់ម្ដងទៀតរយៈពេល 12 ថ្ងៃ។ លើកនេះធ្វើការទៅលើការ គូសផែនទីស្មៅសមុទ្រ។ ស្មៅសមុទ្រមានសារៈសំខាន់សម្រាប់អ្វីៗទាំងអស់។ វាផ្ទុកនូវ កាបូនច្រើនជាងព្រៃឈើធម្មជាតិ របស់យើង ហើយបញ្ចេញនូវ អុកស៊ីហ្សែន កាន់តែច្រើន។ វាបង្កើតកន្លែងបណ្តុះជលផលត្រី អាហារ និងជម្រកសម្រាប់សេះសមុទ្រ អណ្តើកសមុទ្រ និងអាហារសម្រាប់ពពួកផ្សោត ។ ស្មៅសមុទ្រគឺ ល្អសម្រាប់ជលផល ដែលជួយដល់សេដ្ឋកិច្ច ទេសចរណ៍ និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីសមុទ្រ។
What are you currently working on?
I'm back on field work again for 12 days this time conducting seagrass mapping. Seagrass is crucial for everything. It stores more carbon than our rainforests and releases more oxygen. It creates fishery nurseries, food and habitat for seahorses, sea turtles, and food for dugong. Seagrass is good for fisheries which helps the economy, tourism, and marine ecosystems.
Morokot with turtles in Chagar Hutang, Malaysia. Photo courtesy Fauna and Flora International.
