មជ្ឈមណ្ឌលសួនមេអំបៅបន្ទាយស្រី / Banteay Srey Butterfly Centre
Lux Phem at the Banteay Srey Butterfly Centre in Siem Reap, Cambodia.
តើអ្នកជានរណា ហើយការងាររបស់អ្នកសម្រាប់ មជ្ឈមណ្ឌលសួនមេអំបៅបន្ទាយស្រី (BBC)?
ខ្ញុំបាទឈ្មោះ លុច ភេម ជាជនជាតិខ្មែរ ដែលការពីដើមឡើយរស់នៅជនបទ ហើយបានមកបន្តរការសិក្សានៅទីក្រុងសៀមរាប និងបានស្វែងរកការងារធ្វើបន្ទាប់ពីបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់វិទ្យាល័យ។ បច្ចុប្បន្នខ្ញុំបាទជា ប្រធានគ្រប់គ្រងគម្រោងនៅ BBC ហើយខ្ញុំបាទទទួលខុសត្រូវទៅលើប្រតិ្តបត្រការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលទាំងមូលដូចជា៖ ការជ្រើសរើស ចាត់ចែងបែងចែក បណ្ដុះបណ្ដាលបុគ្គលិក រៀបចំចាត់ចែងស្នើរសុំឯកសារផ្លូវច្បាប់ផ្សេង សម្របសម្រួលជាមួយសហគមន៍មូលដ្ឋាន មន្ត្រីមូលដ្ឋាន និងអង្គការដៃគូរសម្រាប់គម្រោងការងារសហគមន៍។ លើសពីនេះក៏ជាអ្នកសម្របសម្រួលកិច្ចសហការណ៍ជាមួយដៃគួអាជីវកម្មដូចជា ក្រុមហ៊ុនទេសចរណ៍ ក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូន .ល.។
Who are you and what do you do for Banteay Srey Butterfly Centre (BBC)
My name is Lux Phem, a Cambodian national who originally lived in the countryside, and I came to pursue my study in Siem Reap province and got a job after graduating from the high school. I am currently a Project Manager at BBC, and I am responsible for all the Centre's operations such as: recruitment, allocation, training, managing, and requesting other legal documents, coordination with local communities, local officials and organizational partners for community work projects. I also facilitate with business partners such as tourism companies, transport companies, etc.
តើអ្វីដំបូងគេដែលជំរុញទឹកចិត្តអ្នកឱ្យចូលរួមក្នុងកិច្ចការពារបរិស្ថាន?
ខ្ញុំបាទជាកូនកសិកររស់នៅជនបទ តែងតែទៅធ្វើស្រែជាមួយម្ដាយឳពុក ឬទៅឃ្វាលគោនៅវាលស្រែ ហើយពេលទំនេរតែងចូលទៅក្នុងព្រៃដើម្បីបះផ្លែឈើព្រៃ។ តែក្រោយពេលបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់វិទ្យាល័យ ក៏បានចូលបម្រើការងារនៅភោជនីដ្ឋានមួយកន្លែងដែលមានតួនាទីជាអ្នកបំរើភេសជ្ជៈ ស្រា និងម្ហូបអាហារសម្រាប់ភ្ញៀវដែលមកពិសារអាហារនៅក្នុងភោជនីយដ្ឋាន។ នៅកំឡុងពេលដែលបានបំរើការងារនៅក្នុងភោជនីយដ្ឋាននេះផងដែលតែងតែឃើញម្ចាស់គម្រោង BBC តែងតែទៅទីនោះដើម្បីជួបមិត្តភ័ក្ររបស់គាត់ដែលជាអ្នកគ្រប់គ្រងភោជនីយដ្ឋាន។ ដំបូងឡើយខ្ញុំមិនបានស្គាល់គាត់ថាជាអ្នកណាទេ ហើយក៏បានលួចសួរក្រុមការងារម្នាកថា “តើគាត់ជាអ្នកណា? មកពីប្រទេសណា ហើយធ្វើការនៅឯណា?” ហើយក្រុមការងារក៏បានប្រាប់ថាគាត់ជាម្ចាស់គម្រោង BBC មានទីតាំងក្នុងស្រុកបន្ទាយស្រី ហើយកើតក្ដីស្រមៃចង់ធ្វើការនៅទីនោះ។ មិនយូរប៉ុន្មានអ្នកគ្រប់គ្រងភោជនីយដ្ឋានបានមកសួរខ្ញុំថា ”តើប្អូនចាប់អារម្មណ៍ធ្វើការនៅ BBC ទេ? គេកំពុងជ្រើសរើសមគ្គុទេសក៍ម្នាក់” ហើយខ្ញុំបានឆ្លើយថាពិតជាចង់ខ្លាំងណាស់។ ក្រោយពីខ្ញុំបានបំពេញការងារមគ្គុទេសនៅទីនេះខ្ញុំបានរៀនអំពីបរិស្ថាន និងមានការយល់ដឹងច្រើនអំពីអត្ថប្រយោជន៍របស់បរិស្ថាន ទើបធ្វើអោយខ្ញុំកាន់តែស្រលាញ់ និងចង់ចូលរួមថែរក្សាការពារបរិស្ថាន។
What first inspired you to get involved in protecting the environment?
I was a farmer who lived in the countryside. I always went to farm with my parents or herd cows in the fields, and in my free time I went into the forest to pick wild fruit. But after graduating from high school, I worked in one restaurant. While working at the restaurant, the owner of the BBC always went there to meet his friend, a restaurant manager. The first time, I did not know who he was and secretly asked my team member, “Who is he? Which country does he come from and where does he work?” My team said that he is the director of the BBC project, located in Banteay Srey district and I dreamed of working there. Soon, the restaurant manager asked me, “Are you interested in working at the BBC? They are recruiting a guide.” And I replied that I really wanted to work there so much. After working as a guide here, I learned about the environment and gained a better understanding of the benefits of our environment, which made me love and want to participate in protecting the environment.
New Leopard Lacewing (Cethosia cyane) butterflies at Banteay Srey Butterfly Centre.
តើអ្វីទៅជាការគំរាមកំហែងខ្លាំងបំផុតចំពោះចំនួនមេអំបៅនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ?
មានកត្តាជាច្រើនដែលបានគំរាមកំហែងដល់មេអំបៅទាំងនេះដូចជា៖
១. ការបាត់បងព្រៃឈើដែលជាទីជំរក និងជាអាហារដ៏សំខាន់
ព្រៃឈើពិតជាមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ជីវៈចំរុះ ក៏ដូចជាសត្វល្អិតគ្រប់ប្រភេទបូកររួមទាំងសត្វមេអំបៅផងដែលដោយសារតែព្រៃឈើជាជំរក និងជាចំណីរបស់ពួកវា ហើយក៏បានផ្ដលនូវទំនាក់ទំនងបែបជីវសាស្ត្រនៅក្នុងស្ថានប្រព័ន្ធផងដែរ ដូចនេះការបាត់បង់ព្រៃឈើពិតជាមានការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំងដល់សត្វមេអំបៅ។
២. ការប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមីសំលាប់សត្វល្អិត
ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានប្រជាជនភាគច្រើនប្រកបរបរកសិកម្ម ហើយបានប្រើប្រាស់សារធាតុគីមីដើម្បីសម្រាប់សត្វល្អិតដែលបំផ្លិចបំផ្លាញផលដំណាំរបស់ពួកគាត់ដោយមិនបានគិតពីផលប៉ះពាល់ទៅលើបរិស្ថានទេ។ សត្វមេអំបៅជាសត្វដែលងាយនឹងរកគ្រោះថ្នាក់ដោយសារសារធាតុគីមីពុលខ្លាំងណាស់។
៣. ការបញ្ចេញចោលនូវផ្សែងពុល
ផ្សែងពុលក៏បានរួមចំណែកនៅក្នុងការធ្វើអោយភពផែនដីមានបំរ៉ែបំរួលអាកាសធាតុ ក៏ដូចជាធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់មេអំបៅជាខ្លាំងដែលដោយសារតែការបញ្ចេលនូវផ្សែងពុលនឹងធ្វើអោយកង្វក់ដល់បរិស្ថាន។ សត្វមេអំបៅជាសត្វដែលងាយទទួលដឹងនូវបរិស្ថានល្អ ឬមិនល្អ ដូចនេះសត្វមេអំបៅនឹងស្លាប់ ឬធ្វើបំលាស់ទីចាក់ចេញប្រសិនប្រវាប្រទះឃើញថាបរិស្ថានដែលវាកំពុងរស់នៅត្រូវបានបំពុលដោយផ្សែងពុល។
៤. ការយល់ដឹងរបស់ប្រជាជនអំពីសារៈប្រយោជន៍របស់សត្វល្អិត ក៏ដូចជាសត្វមេអំបៅ
កក្តាយល់ដឹងរបស់ប្រជាជនពិតជាបានរួមចំណែកយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងការ ការពាបរិស្ថាន និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិរបស់យើង។ ការយល់ដឹងពីបរិស្ថានរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាពិតជានៅមានកំរិត ជាពិសេសកាតយល់ដឹងទៅលើសត្វល្អិតទើបពួកគាត់គិតថាសត្វល្អិតមិនសូវមានសារៈប្រយោជន៍ ទើបពួកគាត់មិនបានការពារ ឫយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើពួកវា។
What is the greatest threat to Cambodia’s butterflies?
There are many factors that threaten these butterflies, such as:
1. Loss of the forest as a habitat and important food. Forests are very important for biodiversity as well as all kinds of insects, including butterflies. The forest is their habitat and also provides biological relationships in the system; therefore, the loss of forest is a strongly threating to butterflies.
2. Use of pesticides. In Cambodia, most people are engaged in agriculture and use chemicals for pests that destroy their crops, regardless of the impact on the environment. Butterflies are very vulnerable to the effects of highly toxic chemicals.
3. Emission of toxic fumes. Toxic fumes also contribute to the planet's climate change, as well as impact butterflies because these emissions pollute the environment. Butterflies are sensitive to good or bad environments, so butterflies will die or move if they are found to be polluted by toxic fumes.
4. People's awareness of the importance of insects as well as butterflies. People's awareness has made a significant contribution to protecting the environment and conserving our natural resources. Cambodians' environmental awareness is still limited, especially insect awareness, so they think insects are less important and they do not protect or pay attention to them.
Chrysalises at the Centre.
តើ BBC ការពារមេអំបៅកម្ពុជាយ៉ាងម្តេច?
BBC បានរួមចំណែកនៅការពារ និងអភិរក្សសត្វមេអំបៅតាមរយៈកម្មវិធីចិញ្ចឹមមេបៅនៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលក៏ដូចជានៅតាមសហគមន៍មូលដ្ឋាន។ ការចិញ្ចឹមសត្វមេអំបៅនេះដែរបានរួមចំណែកនៅក្នុងការបង្កើនកំណើនមេអំបៅនៅក្នុងបរិស្ថានបន្តិចបន្តួចផងដែរ តាមរយៈការដោះលែងមេអំបៅចូលទៅក្នុងបរិស្ថាន និងការដាំដុះរុក្ខជាតិជាចំណី រុក្ខជាតិជាជំរករបស់ពួកវា។ លើសពីនេះតាមរយៈការចិញ្ចឹមមេអំបៅនៅក្នុងសហគមន៍បានរួមចំណែកនៅក្នុងការបង្កើតការងារដល់ប្រជាជនមូលដ្ឋានដើម្បីរួមចំណែកក្នុងការកាតបន្ថយភាពក្រីក្ររ និងការការពាបរិស្ថាន។ អ្វីដែលពួកយើងបានធ្វើជាប្រចាំគឺការបញ្ជាបចំណេះដឹងទាក់ទងនឹងបរិស្ថានដល់ភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិដែលមកទស្សនានៅមជ្ឈមណ្ឌលសួនមេអំបៅបន្ទាយស្រី ដើម្បីអោយពួកគាត់ចាប់ផ្ដើមស្រលាញ់ និងការពារបរិស្ថាន។
How are BBC programs protecting the butterflies in Cambodia?
The BBC contributes to the protection and care of butterflies by raising butterflies in the Centre and also in the local communities. This raising also contributes to the increasing of butterflies in the environment a bit by releasing the butterflies into the environment and growing plants as food for their habitat. In addition, by raising butterflies in the community, it contributes to job creation for local people in order to contribute to poverty reduction and environmental protection. What we do regularly is impart knowledge about the environment to national and international visitors to BBC so that they can start loving and protecting the environment.
Lux Phem with large Atlas Moth (Attacus atlas).
តើខ្មែរធម្មតាអាចធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បីជួយការងាររបស់អ្នក?
ការចូលរួមរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ឬជនបរទេសពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ BBC តាមរយៈការចូលមកទស្សនាសត្វមេអំបៅ ក៏ដូចជាការវិវដ្ដរបស់វា បងប្អូននឹងទទួលបានចំណេះដឹងអំពីសត្វមេអំបៅ និងបរិស្ថានតាមរយៈមគ្គុទេសក៍របស់យើង ហើយការចូលរួមឧប្ថម្ភជាកញ្ចប់ថវិការក៏ពិតជាបានជួយអោយគម្រោងមេអំបៅមួយនេះអាចដំណើរកាបានយូរអង្វែងផងដែរ ដើម្បីទុកជាប្រយោជន៍ដល់កូនចៅជំនាន់ក្រោយៗទៀត។ ដូចនេះប្រសិនបើបងប្អូនដែលជាភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិចង់សិក្សាស្វែងយល់អំពីសត្វមេអំបៅ ការវិវដ្ដដ៏អស្ចារ្យរបស់សត្វមេអំបៅ និងបរិស្ថាន សូមអញ្ជើញមកទស្សនា BBC ដើម្បីជាការចូលរួមគាំទ្ររគម្រោងមួយនេះផងដែរ។
What can regular Cambodians do to help support BBC’s work?
The participation of Cambodians or foreigners is very important for the BBC. By visiting the butterfly as well as its evolution, you will gain knowledge about butterflies and the environment from our guides. This budget support has really helped our long-term success of this butterfly project for the benefit of future generations. So, if you are a national and international guest and want to learn more about butterflies, the amazing evolution of butterflies and the environment, please come to visit the BBC to support this project as well.
